Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 2008

Η ιστορία του μπουζουκιού 1900-1930

Ο Μπαγιαντέρας (1903-1985) σε συνέντευξη του στον Λευτέρη Παπαδόπουλο το 1971, θυμάται το 1911 το γείτονα του στο Χατζηκυριάκειο Γεώργιο Νιανιούρη να παίζει μπαγλαμά. Ο μπαγλαμάς αυτος είχε τρεις χορδές ! Εκείνη την εποχή θυμάται και το Μίμη ή Μιμίκο Μπογιατζή που ήταν 10-15 χρόνια μεγαλύτερος του, δηλαδη περίπου 25αρης να παίζει μπουζούκι. Είχε τότε πολλες λατέρνες ο Πειραιάς ! Υπήρχε ένας κιθαρίστας ο Σταμάτης Βανός. Στην παρέα αυτη ήταν κι ένας άλλος ο Γιάννης Τζιέρης. Τραγούδαγε Ευρωπαϊκά της τότε εποχής στην ταβέρνα του Αλέκου του Κρητικού. Τραγούδια όπως "Μυγδαλιά", "Κι αν παρήλθον οι χρόνοι","Αχ, παραμάνα μου χρυση","Αντριάνα". Ο Μπαγιαντέρας μετα απο ένα χρόνο άρχισε να παίζει μπαγλαμά. Μετα το γύρισε σε μαντολίνο και κατόπιν στο βιολί. Απο το 1923 που πήγε στρατιώτης πιάνει το μπουζούκι δηλαδή καπου 2-3 χρόνια πριν το Μάρκο ! Οι μπουζουξήδες που θυμάται τότε ήτανε δερβίσηδες, χασίκλες. Πίνανε αργιλέ κατα τ'άλλα ητανε νοικοκυραίοι. Αλλοι ψαράδες, άλλοι αραμπατζήδες, άλλοι στο τελωνείο. Ενας μπουζουξής της εποχής ήταν ο Ιωάννης Μιχαλαρέας, λεμβούχος, ήτανε απο τη Μάνη και έπαιζε λίγο μπουζουκάκι ! Αυτος ήταν πριν το 1922 (γιατι αποζημιώθηκε) (;) Αυτος του είπε (του Μπ.) για μια γιορτούλα στου Μίχαλου χωρις να του πει πως είναι τεκες. Πήγε και έπαιξε 3-4 τραγουδάκια. Ο αργιλές είχε 10 δρχ. και το ψωμί 4 δρχ. η οκά ! Ο Μπαγιαντέρας άρχισε να συνθέτει το 1937 και πλούτισε τη λαϊκή μας μουσική με τραγούδια όπως : "Θα κλέψω μια μελαχροινή" (Χατζηκυριάκειο), "Ζούσα μοναχός χωρις αγάπη", "Μ'εχεις μαγεμένο" (Σα μαγεμένο το μυαλό μου), "Ξεκινα μια ψαροπούλα", "Ξαβεριώτισα", "Καπνουλούδες", "Ηταν άνοιξις" και αλλα ...
Ο Στέλιος Κηρομύτης (1908-1980) θυμάται τον πατέρα του Χαρίλαο (1879-1946) να παίζει μπουζούκι για πάρτη του. 'Επαιζε απο τα 18 του (δηλαδή απο τα 1897) και μάλιστα ωραίο μπουζούκι ! Πριν απο αυτο έπαιζε μεσοφωνία (ακκορντεόν). Απο μικρός (ο Στ.Κηρ.) μάθαινε στα κλεφτά στο μπουζούκι του πατέρα του. Γύρω στα 1924-25 ο πατέρας του τον έδειρε όταν ανακάλυψε πως παίζει μπουζούκι. Ο Μιμίκος λέει δεν έπαιζε καλα. Αυτος και διάφοροι φίλοι του έπαιζαν πολλα στα κουτουρού ! Και άχρονα, γρατζουνάγανε ... Ο Στελιος Κηρομύτης επιβεβαιώνει ότι ο πατέρας του έμαθε μπουζούκι όταν ήτανε φαντάρος στη Σμύρνη (πιθανόν το 1898-1900). Στον Πειραιά ήταν και ο Μιχάλης ο Ρεγγίνας που έπαιζε συστηματικά. Οι άλλοι έπαιζαν άχρονα, σκοπούς χωρις ρυθμό. Ο Ρεγγίνας ήταν σωστος ! Αυτα γίνονται το 1926-'27. Τότε ο Ρ. έπαιζε σύγχορδα (;) για να σηκωθεί ένας άντρας να χορέψει. Ο Μπογιατζής (ο Μίμης) ήταν αμαξάς και πρέπει να είχε την ηλικία του Χαρίλαου. Αυτοι όλοι έπαιζαν : "Αχ Συριανό μου πέραμα, νάχεις καλό ξημέρωμα", "Αϊβαλιώτικο ζεϊμπέκικο" και Απτάλικα κι ένα άλλο ζεϊμπέκικο το "Μπαμ" που είναι σμυρνέϊκο, "Του καυμένου του Μποχώρη", "Μπορντούσενα Μπορντούσενα", "Στης Σύρας τον ανήφορο", "Πέργαμο". Πάντως αναφέρει λιγοστά τραγούδια ο Σ.Κ. ... Οι μάγκες παίζανε : "Μέσα στον ήλιο, ένα σκολειό, "Ένα δεντρί που οι κλώνοι του δεν ανθίζουν", "Γαληγάλη" της φυλακής λόγια με δικούς του σκοπούς.
Ο Χαρίλαος "έπαιζε κανα ταξιμάκι καμμια γαλάτεια (;) που είναι σκοπός χωρις λόγια. Επιτραπέζια και άχρονα. Δεν μπορούσες να χορέψεις. Λοιπον αυτες τις γαλάτειες και τα ζεϊμπέκικα τα΄παιζε ο πατέρας μου, τα άκουσαν οι νεώτεροι, τους βάλανε λόγια και τα παίζουν για δικα τους."

συνεχιζεται ...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

cretan music - mantinades