Δευτέρα 29 Απριλίου 2013

Ο Καπετανάκης


  Ο "Καπετανάκης" είναι ένα τραγούδι σε ρυθμό συρτό, που ακούστηκε πρώτη φορά γύρω στο 1975 από τον Παναγιώτη Μιχαλόπουλο. Έκανε θραύση στα τζουκ-μποξ στα ταβερνάκια και στα μπιλιαρδάδικα αλλά και στους πειρατικούς σταθμούς στα μεσαία, αφού μετά τη χούντα γέμισε η συχνότητα, ενώ τα fm δεν είχαν καθιερωθεί ακόμα στην Ελλάδα.




  Σαν συνθέτης του τραγουδιού εμφανίζονταν ο Λεονάρδος Μπουρνέλης και στιχουργός ο ίδιος ο Παναγιώτης Μιχαλόπουλος. Σημειωτέον ότι ο Μπουρνέλης ήταν ιδιοκτήτης της εταιρείας δίσκων "Κυκλάδες". Ο Μιχαλόπουλος μαζί με τον Απόστολο Νικολαϊδη, ήταν οι δύο τραγουδιστές που μέσα στη δεκαετία του 1970, εποχή του έντεχνου, του ελαφρολαϊκού και τού λαϊκού του συρμού, επέμεναν με τη βαρειά μάγκικη φωνή τους σε ένα στυλ ερμηνείας και ρεπερτορίου που παρέπεμπε στο βαρύ, στο ρεμπέτικο, και πάνω στο ύφος που είχαν διαμορφώσει ο Τσαουσάκης και ο Ζαγοραίος. Στό ίδιο περίπου κλίμα κυμαίνονταν ο Σπύρος και ο Δημήτρης Ευσταθίου, αν ακούσει κανείς π.χ. το τραγούδι "Στο 13 το κελλί"...



Ντούγκλα

  Πάμε τώρα στο τραγούδι αυτό καθεαυτό. Όσον αφορά το στίχο έχουν γραφτεί ακόμα και διατριβές για τη λέξη "ντούγκλα" και αφότου το πρωτο-"έβγαλε" σαν πληροφορία μάλλον ο Παν.Κουνάδης, ότι προέρχεται από τον Douglas Fairbanks, και το στυλάτο μουστάκι του, άρχιζαν να το επαναλαμβάνουν και να κάνουν αναλύσεις διάφοροι ρεμπετολόγοι και λοιποί φωστήρες. Προφανώς οι μάγκες της εποχής θα είδαν το όνομα του Φέρμπανκς στα αγγλικά εξ ου και του "ντούγκλα" και όχι "ντάγκλα"...

Καπετανάκης

Επίσης γιά τα μελιτζανιά μεγάλος θόρυβος αλλά σχεδόν τίποτα γιά τον "Καπετανάκη".
Σε αναζήτηση στο διαδίκτυο βρήκαμε σχετικά εύκολα το παρακάτω :
[...]Πρόκειται, μάλλον, για ιστορικό πρόσωπο, διευθυντής των φυλακών της Παλαιάς Στρατώνας, στο Μοναστηράκι. Ιστορικά, αναφέρεται κάποιος Καπετανάκης με το βαθμό Λοχαγού (υπασπιστής στη Μαχη του Δορυλαίου, Οκτώβριος 1921). Μετά την κατάρρευση του Μετώπου, ο Καπετανάκης θα διατελέσει ακόλουθος του Ελ. Βενιζέλου και στη δεκαετία του 1930 ήταν διευθυντής των Φυλακών (ο φερόμενος ως στιχουργός Πάνος Μιχαλόπουλος γεννήθηκε 24/3/1924 και πρωτοεμφανίστηκε στην δισκογραφία το 1951. Συνεπώς δεν μπορεί να έχει βιωματική σχέση με τον στίχο). Η πρώτη στροφή ανήκει στα αδέσποτα στιχάκια της φυλακής και μάλλον υπαινίσσεται κάποια συμφωνία που είχε ο κρατούμενος με τον Καπετανάκη.[...]
ΠΗΓΗ


Ηλίας Πετρόπουλος

   Ο Ηλίας Πετρόπουλος είχε δημοσιεύσει τα στιχάκια του "Καπετανάκη" στα "Ρεμπέτικα τραγούδια" σαν παλιό της φυλακής. Δεν ξέρω το είχε δημοσιεύεσει στην πρώτη έκδοση του βιβλίου το 1968, γιατί η έκδοση που έχω είναι του 1978.  Υπάρχει περίπτωση αν ο Πετρόπουλος είχε δημοσιεύσει τα στιχάκια από το 1968, να έγινε σκοπίμως κάποια λαθροχειρία με μιά υπάρχουσα μουσική, γιά να φτιαχτεί ένα σουξέ, πράγμα που έγινε τελικά με τον "Καπετανάκη"!!!

Η μουσική

Πριν από μερικά χρόνια στη ρεμπετοσελίδα sealabs και στο αρχείο με ρεμπέτικα που διαρκώς εμπλουτίζεται, εμφανίστηκε το τραγούδι "Καταστράφηκα", από τα 1957 με τον Στέλιο Σουγιουλτζή και τη Βούλα Γκίκα, σύνθεση του Γιώργου Ροβερτάκη. Τότε ανακάλυψα την ομοιότητα και μάλιστατο έκανα θέμα. Το τραγούδι έχει διαφορετική εισαγωγή αλλά ολόϊδιο κουπλέ και ρεφραίν με τον "Καπετανάκη"!! Επίσης χαρακτηριστικό είναι ότι υπάρχουν στίχοι που μοιάζουν με τον "Καπετανάκη" : "ξυπνώ και βλέπω σίδερα", "σε πίκρανα μανούλα μου"

Τα συρτο-τσιφτετέλια

Να σημειωθεί ότι στην εποχή του το 1957, το τραγούδι ήταν από τα πρώτα μιάς σειράς λαϊκών επηρεασμένων από τα στεριανά συρτά, παιγμένα με μπουζούκι !! Εμελλε να ακολουθήσουν στα 1958 "Μου 'βαλες μεγάλο πόνο στην καρδιά" του Καραπατάκη δύο ακόμα της Λύδιας και άλλα πολλά, έτσι που έγιναν πιά μόδα και κατεστημένο στη λαϊκή διασκέδαση. Μέχρι τότε οι δίσκοι του Καζαντζίδη και όλων των λαϊκών τραγουδιστών ήταν : ζειμπέκικο (α' πλευρά), χασάπικο (β΄πλευρά). Μοιραία με την κυκλοφορία των  λάτιν-λαϊκών του Χιώτη, που έχουν παρόμοιο ρυθμό στην ελληνική τους εκδοχή με τα συρτά, τα τραγούδια με αυτό το ρυθμό πήραν την ονομασία "ρούμπα", κάτι που κατωχυρώθηκε και ισχύει μέχρι σήμερα. 

Από εδώ μπορεί λοιπόν να συμπεράνει κανείς ότι το "Καταστράφηκα" ήταν η πηγή έμπνευσης γιά τον Λ.Μπουρνέλη.



 
Η εισαγωγή

Το σενάριο φαίνεται να δένει, αλλά το τραγούδι εξακολουθεί να έχει μιά πρωτότυπη (;;) πανέμορφη εισαγωγή κατατεθέν, που μάλλον δεν το κάνει αντίγραφο κάποιου αφού απαιτούνται 8 μέτρα να είναι ίδια γιά να θεωρηθεί ένα τραγούδι αντίγραφο.
Φεύ... Πριν δυο-τρία χρόνια καθώς οδηγούσα άκουγα το ραδιοσταθμό "Ράδιο-Αμόρε" εδώ στα Χανιά. Ξαφνικά ακούω μιά γνωστή εισαγωγή... περιμένω στο επόμενο κουπλέ και την ξανα-ακούω. Είναι αυτούσια η εισαγωγή του "Καπετανάκη" ενώ το υπόλοιπο τραγούδι δεν έχει καμμία σχέση!! Αμέσως βγάζω κάποιο μέσο και το ηχογραφώ και στη συνέχεια το μετέφερα σε καποιο υπολογιστή, όπου έμεινε ξεχασμένο γιά καιρό...

Απόψε ψάχνωντας κάποιο άλλο αρχείο βρήκα το περί ου ο λόγος. Από τους στίχους πήρα μία λέξη που έμοιαζε με τίτλο και έβαλα αναζήτηση που αλλού; Στο you tube...
Το τραγούδι βρέθηκε, είναι με την Κασσιανή Βασιλείου και έχει τίτλο "Παρασύρθηκες". Η εισαγωγή αποτελεί μέρος της μεγάλης εισαγωγής του τραγουδιού!!
Καταστράφηκα-Παρασύρθηκες... ακόμα και οι τίλοι μοιάζουν...
Χωρίς να ξέρω αν πρωτοκυκλοφόρησε το τραγούδι της Βασιλείου πριν από τον "Καπετανάκη", το πιθανότερο είναι ότι είναι έτσι, γιατί σε διαφορετική περίπτωση δεν θα τολμούσαν να βάλουν την εισαγωγή ενός πανελλήνιου σουξέ, εμβόλιμη σε άλλο τραγούδι.
Και η έρευνα συνεχίζεται...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

cretan music - mantinades